35 റഫി വിശേഷങàµà´™àµ¾ - by ഷാജൻ സി.മാതàµà´¯àµ
à´®àµà´¹à´®àµà´®à´¦àµ റഫി à´•à´Ÿà´¨àµà´¨àµà´ªàµ‹à´¯à´¿à´Ÿàµà´Ÿàµ 35 വർഷം
1.à´®àµà´¹à´®àµà´®à´¦àµ റഫി à´Žà´¤àµà´° പാടàµà´Ÿàµà´ªà´¾à´Ÿà´¿? 26,000 à´Žà´¨àµà´¨à´¾à´£àµ പൊതàµà´µàµ‡ പറയാറàµ. à´Žà´¨àµà´¨à´¾àµ½ 7,405 പാടàµà´Ÿàµà´•à´³àµ‡ ഇതàµà´µà´°àµ† ഗവേഷകർ à´•à´£àµà´Ÿàµ†à´¤àµà´¤à´¿à´¯à´¿à´Ÿàµà´Ÿàµà´³àµà´³àµ‚. പിനàµà´¨àµ† à´Žà´™àµà´™à´¨àµ†à´¯à´¾à´£àµ 26,000 à´Žà´¨àµà´¨àµ à´ªàµà´°à´šà´°à´¿à´ªàµà´ªà´¿à´•àµà´•à´ªàµà´ªàµ†à´Ÿàµà´Ÿà´¤àµ? റഫിയàµà´Ÿàµ† ഒരൠവിദേശ ഗാനമേളയിൽ അവതാരകൻ 26,000 à´Žà´¨àµà´¨ തെറàµà´±à´¾à´¯ കണകàµà´•àµ à´ªàµà´°à´–àµà´¯à´¾à´ªà´¿à´šàµà´šàµ. à´¤àµà´Ÿàµ¼à´¨àµà´¨àµ à´ˆ കണകàµà´•àµ വിശàµà´µà´¸à´¿à´•àµà´•à´ªàµà´ªàµ†à´Ÿàµà´•à´¯à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ. നിർà´à´¾à´—àµà´¯à´µà´¶à´¾àµ½ റഫി പോലàµà´‚ ഇതൠവിശàµà´µà´¸à´¿à´šàµà´šà´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ.
2.റഫിയàµà´Ÿàµ† മരണതàµà´¤à´¿àµ½ à´à´±àµà´±à´µàµà´‚ വിലപിചàµà´šà´¤àµ à´ªàµà´°à´•àµƒà´¤à´¿à´¯à´¾à´£àµ. അതിശകàµà´¤à´®à´¾à´¯ മഴയായിരàµà´¨àµà´¨àµ à´…à´¨àµà´¨àµ. à´®àµà´‚ബൈ à´…à´¤àµà´µà´°àµ† à´•à´£àµà´Ÿ à´à´±àµà´±à´µàµà´‚ വലിയ വിലാപയാതàµà´° റഫിയàµà´Ÿàµ‡à´¤à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ. à´…à´¤àµà´‚ പെരàµà´®à´´à´¯à´¿àµ½
3.റഫിയàµà´Ÿàµ† ആധിപതàµà´¯à´¤àµà´¤à´¿à´¨àµ വിരാമമിടàµà´Ÿà´¤àµ ആർ.à´¡à´¿. ബർമൻ à´Žà´¨àµà´¨ സംഗീത സംവിധായകനാണàµ. ‘മേരേ സപàµà´¨àµ‹à´‚ à´•à´¿ റാണി...’ à´…à´Ÿà´•àµà´•à´®àµà´³àµà´³ ബർമനàµà´±àµ† ഈണങàµà´™àµ¾ പാടിയാണൠകിഷോർകàµà´®à´¾àµ¼ à´¯àµà´µà´¾à´•àµà´•à´³àµà´Ÿàµ† ഹൃദയം കവർനàµà´¨à´¤àµ. à´Žà´¨àµà´¨à´¾àµ½ ആർ.à´¡à´¿. ബർമനàµà´±àµ† ആദàµà´¯ സിനിമാഗാനം റഫിയàµà´Ÿàµ† ശബàµà´¦à´¤àµà´¤à´¿àµ½ ആയിരàµà´¨àµà´¨àµ. ‘ഛോടàµà´Ÿàµ‡ നവാബàµâ€™ (1961) à´Žà´¨àµà´¨ à´šà´¿à´¤àµà´°à´¤àµà´¤à´¿àµ½ ‘മതàµâ€‹à´µà´¾à´²à´¿ ആംഖോം വാലോ...’ à´Žà´¨àµà´¨ ഗാനം. (à´’à´ªàµà´ªà´‚ പാടിയതൠലതാ മങàµà´•àµ‡à´·àµà´•àµ¼).
4.പരസàµà´ªà´°à´‚ മൽസരിചàµà´šà´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ†à´™àµà´•à´¿à´²àµà´‚ കിഷോർകàµà´®à´¾à´±àµà´‚ à´®àµà´¹à´®àµà´®à´¦àµ റഫിയàµà´‚ à´¸àµà´¹àµƒà´¤àµà´¤àµà´•àµà´•àµ¾ ആയിരàµà´¨àµà´¨àµ. റഫിയàµà´Ÿàµ† മൃതദേഹതàµà´¤à´¿à´¨àµà´±àµ† കാൽകàµà´•à´²à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ മണികàµà´•àµ‚à´±àµà´•à´³àµ‹à´³à´‚ കിഷോർകàµà´®à´¾àµ¼ വാവിടàµà´Ÿàµ നിലവിളിചàµà´šàµ.
5.കിഷോറàµà´‚ റഫിയàµà´‚ തമàµà´®à´¿àµ½ à´’à´°à´¿à´•àµà´•àµ½ à´à´±àµà´±àµà´®àµà´Ÿàµà´Ÿà´¿à´¯à´¿à´Ÿàµà´Ÿàµà´£àµà´Ÿàµ. അവർ പോലàµà´‚ അറിയാതെ. ആർ.à´¡à´¿. ബർമൻ ആണൠഅതിനൠപിനàµà´¨à´¿àµ½. à´ªàµà´¯à´¾àµ¼ à´•à´¾ മൗസം (1969) à´Žà´¨àµà´¨ à´šà´¿à´¤àµà´°à´¤àµà´¤à´¿àµ½ ‘തàµà´‚ ബിൻ ജാവൂ കഹാ...’ à´Žà´¨àµà´¨ ഗാനം à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´‚ à´°à´£àµà´Ÿàµà´ªàµ‡à´°àµ†à´•àµà´•àµŠà´£àµà´Ÿàµà´‚ പാടിചàµà´šàµ. à´°à´£àµà´Ÿàµ കഥാപാതàµà´°à´™àµà´™àµ¾ à´µàµà´¯à´¤àµà´¯à´¸àµà´¤ സനàµà´¦àµ¼à´à´™àµà´™à´³à´¿àµ½ പാടàµà´¨àµà´¨à´¤à´¿à´¨à´¾à´£àµ ഇതൠസൃഷàµà´Ÿà´¿à´šàµà´šà´¤àµ. ശശി കപൂറിനàµà´±àµ† കഥാപാതàµà´°à´¤àµà´¤à´¿à´¨à´¾à´¯à´¿ റഫിയàµà´Ÿàµ† ഗാനവàµà´‚ à´à´°à´¤àµâ€Œà´àµ‚à´·à´¨àµà´±àµ† കഥാപാതàµà´°à´¤àµà´¤à´¿à´¨à´¾à´¯à´¿ കിഷോർ à´•àµà´®à´¾à´±à´¿à´¨àµà´±àµ‡à´¤àµà´‚. കൂടàµà´¤àµ½ ജനപàµà´°à´¿à´¯à´®à´¾à´¯à´¤àµ റഫിയàµà´Ÿàµ† ആലാപനം.
6.കിഷോർകàµà´®à´¾à´±à´¿à´¨àµ വേണàµà´Ÿà´¿à´¯àµà´‚ റഫി പാടിയിടàµà´Ÿàµà´£àµà´Ÿàµ.! à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´‚ à´…à´à´¿à´¨à´¯à´¿à´šàµà´š ഷരാരതàµà´¤àµ(1956), രാഗിണി(1958) à´Žà´¨àµà´¨àµ€ സിനിമകളിൽ കിഷോറിനàµà´±àµ† കഥാപാതàµà´°à´¤àµà´¤à´¿à´¨àµ വേണàµà´Ÿà´¿ പാടിയതൠറഫിയായിരàµà´¨àµà´¨àµ.
7.à´à´±àµà´±à´µàµà´‚ കൂടàµà´¤àµ½ à´à´¾à´·à´•à´³à´¿àµ½ പാടിയ ഇനàµà´¤àµà´¯àµ» പിനàµà´¨à´£à´¿à´—ായകനാണൠറഫി. 14 ഇനàµà´¤àµà´¯àµ» à´à´¾à´·à´¯à´¿à´²àµà´‚ നാലൠവിദേശ à´à´¾à´·à´¯à´¿à´²àµà´‚ à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´‚ പാടി.
8.ഹിനàµà´¦à´¿à´•àµà´•àµ à´ªàµà´±à´®àµ† 162 ഗാനങàµà´™à´³àµ‡ റഫി പാടിയിടàµà´Ÿàµà´³àµà´³àµ‚.
9..517 à´µàµà´¯à´¤àµà´¯à´¸àµà´¤ കഥാസനàµà´¦àµ¼à´à´™àµà´™àµ¾à´•àµà´•àµ വേണàµà´Ÿà´¿ റഫി ഗാനം ആലപിചàµà´šà´¿à´Ÿàµà´Ÿàµà´£àµà´Ÿàµ†à´¨àµà´¨àµ ഗവേഷകർ പറയàµà´¨àµà´¨àµ.
10.നലàµà´² നടൻ കൂടിയായിരàµà´¨àµà´¨àµ ഇദàµà´¦àµ‡à´¹à´‚. ലൈലാ മജàµà´¨àµ, à´œàµà´—àµâ€‹à´¨àµ à´Žà´¨àµà´¨à´¿à´µà´¯à´¿à´²à´¾à´£àµ à´…à´à´¿à´¨à´¯à´¿à´šàµà´šà´¤àµ. à´šà´¿à´¤àµà´°à´™àµà´™àµ¾ സാമàµà´ªà´¤àµà´¤à´¿à´•à´µà´¿à´œà´¯à´‚ നേടàµà´•à´¯àµà´‚ ചെയàµà´¤àµ.
11..1960ൽ ഇറങàµà´™à´¿à´¯ à´®àµà´—ൾ–ഇ–അസം à´Žà´¨àµà´¨ à´šà´¿à´¤àµà´°à´‚ സൂപàµà´ªàµ¼à´¹à´¿à´±àµà´±àµ ആയിരàµà´¨àµà´¨àµ, ഗാനങàµà´™à´³àµà´‚. ഇതിലെ ‘എ മൊഹബàµà´¬à´¤àµà´¤àµ സിനàµà´¦à´¾à´¬à´¾à´¦àµâ€™ à´Žà´¨àµà´¨ റഫിയàµà´Ÿàµ† ഗാനതàµà´¤à´¿à´¨àµ കോറസൠപാടിയതൠ100 പേർ!
12.à´à´±àµà´±à´µàµà´‚ കൂടàµà´¤àµ½ പാടിയതൠലകàµà´·àµà´®à´¿à´•à´¾à´¨àµà´¤àµâ€“à´ªàµà´¯à´¾à´°àµ‡à´²à´¾à´²à´¿à´¨àµà´±àµ† സംഗീതതàµà´¤à´¿à´²à´¾à´£àµ –369. അതിൽ 186 à´Žà´£àµà´£à´‚ സോളോ ആയിരàµà´¨àµà´¨àµ. അവസാന ഗാനവàµà´‚ ഇവർകàµà´•àµ വേണàµà´Ÿà´¿à´¤àµà´¤à´¨àµà´¨àµ†à´¯à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ. (ശാം ഫിർ à´•àµà´¯àµ‹à´‚ ഫിർ ഉദാസൠ–ആസàµâ€Œà´ªà´¾à´¸àµ)
13.à´à´±àµà´±à´µàµà´‚ കൂടàµà´¤àµ½ à´¯àµà´—àµà´®à´—ാനങàµà´™àµ¾ പാടിയതൠആശാ à´àµ‹à´¸àµâ€‹à´²àµ†à´¯àµ‹à´ŸàµŠà´ªàµà´ªà´®à´¾à´£àµ. à´ªàµà´°àµà´·à´¨àµà´®à´¾à´°à´¿àµ½ മനàµà´¨à´¾à´¡àµ‡à´•àµà´•àµŠà´ªàµà´ªà´µàµà´‚.
14.കഥാപാതàµà´°à´™àµà´™àµ¾à´•àµà´•àµ വേണàµà´Ÿà´¿ ചൂളമടിചàµà´šàµà´‚ à´¸àµà´µà´°à´‚മാറàµà´±à´¿ പാടàµà´¨àµà´¨à´¤àµà´‚ കിഷോർകàµà´®à´¾à´±à´¿à´¨àµà´±àµ† ജനപàµà´°à´¿à´¯ ശൈലിയായിരàµà´¨àµà´¨àµ. ‘സിനàµà´¦à´—à´¿ à´à´•àµ സഫർ’ (à´…à´¨àµà´¦à´¾à´¸àµ) à´¤àµà´Ÿà´™àµà´™à´¿à´¯ ഗാനങàµà´™àµ¾ ഇതàµà´¤à´°à´¤àµà´¤à´¿àµ½ സൂപàµà´ªàµ¼à´¹à´¿à´±àµà´±à´¾à´¯à´µà´¯à´¾à´£àµ. à´’à´°à´¿à´•àµà´•àµ½ റഫിയàµà´‚ ഇങàµà´™à´¨àµ† പാടി. ‘റിപàµà´ªàµ‹àµ¼à´Ÿàµà´Ÿàµ¼ രാജàµâ€™(1962) à´Žà´¨àµà´¨ à´šà´¿à´¤àµà´°à´¤àµà´¤à´¿àµ½ ഫിറോസൠഖാനൠവേണàµà´Ÿà´¿à´¯à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ à´ˆ ഒരേയൊരൠസàµà´µà´°à´‚ മാറàµà´±àµ½.
15.à´—àµà´®àµà´¨à´¾à´‚ (1965) à´Žà´¨àµà´¨ സിനിമയിൽ ഇദàµà´¦àµ‡à´¹à´‚ പാടിയ ‘ജാൻ പഹàµà´šà´¾àµ» ഹോ...’ à´Žà´¨àµà´¨ ഗാനം ഗോസàµà´±àµà´±àµ വേൾഡൠ(2001) à´Žà´¨àµà´¨ ഹോളിവàµà´¡àµ സിനിമയിൽ ഉപയോഗിചàµà´šà´¿à´Ÿàµà´Ÿàµà´£àµà´Ÿàµ.
16.ഫിലിം ഫെയർ അവാർഡàµà´•à´³àµà´Ÿàµ† à´šà´°à´¿à´¤àµà´°à´¤àµà´¤à´¿à´²àµ† റെകàµà´•àµ‹àµ¼à´¡à´¾à´£àµ റഫി. 23 നോമിനേഷൻ. ആറൠഅവാർഡàµ. പകàµà´·àµ‡, ഒരേയൊരൠദേശീയ അവാർഡേ റഫികàµà´•àµ à´²à´à´¿à´šàµà´šà´¿à´Ÿàµà´Ÿàµà´³àµà´³àµ‚. ‘കàµà´¯à´¾ à´¹àµà´µà´¾ തേരാ വാദാ...’ (ഹം കിസീസേ à´•à´‚ നഹീം–1977) à´Žà´¨àµà´¨ ഗാനതàµà´¤à´¿à´¨àµ.
17.മറàµà´±àµ ഗായകരെ റഫി à´ªàµà´°àµ‹àµ½à´¸à´¾à´¹à´¿à´ªàµà´ªà´¿à´šàµà´šà´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ. ഒരൠഗാനമേളയിൽ വചàµà´šàµ നമàµà´®àµà´Ÿàµ† കൊചàµà´šà´¿à´•àµà´•à´¾à´°àµ» മെഹബൂബിനàµà´±àµ† ആലാപനതàµà´¤à´¿àµ½ ആകൃഷàµâ€Œà´Ÿà´¨à´¾à´¯ à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´‚ മെഹബൂബിനെ à´®àµà´‚ബൈയിലേകàµà´•àµ à´•àµà´·à´£à´¿à´šàµà´šàµ. പകàµà´·àµ‡, കൊചàµà´šà´¿ വിടàµà´Ÿàµà´ªàµ‹à´•à´¾àµ» മെഹബൂബൠതയാറായിലàµà´².
18.റഫി മലയാളതàµà´¤à´¿àµ½ പാടിയിലàµà´². ഉചàµà´šà´¾à´°à´£à´‚ വഴങàµà´™àµà´¨àµà´¨à´¿à´²àµà´² à´Žà´¨àµà´¨à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´¤àµà´¤à´¿à´¨àµà´±àµ† മറàµà´ªà´Ÿà´¿. പകàµà´·àµ‡, മലയാളികളàµà´£àµà´Ÿàµ‹ വിടàµà´¨àµà´¨àµ, റഫിയെകàµà´•àµŠà´£àµà´Ÿàµ ഒരൠഹിനàµà´¦à´¿ ഗാനം പാടിചàµà´šàµ മലയാള സിനിമയിൽ ചേർതàµà´¤àµ. നിർമാതാവൠഅബàµâ€Œà´¦àµàµ½à´–ാദറിനàµà´±àµ† à´•à´Ÿàµà´¤àµà´¤ ആരാധനയാണൠ‘തളിരിടàµà´Ÿ കിനാകàµà´•àµ¾â€™(1980) à´Žà´¨àµà´¨ സിനിമയിൽ റഫിയàµà´Ÿàµ† ‘ഷബാബൠലേകേ വോ...’ à´Žà´¨àµà´¨ ഗാനം ഉൾപàµà´ªàµ†à´Ÿàµà´¤àµà´¤à´¾àµ» കാരണം. à´°à´šà´¨: ആയിഷൠകമാൽ.
19.à´®àµà´¹à´®àµà´®à´¦àµ റഫിയàµà´Ÿàµ† സിനിമാഗാനതàµà´¤à´¿à´¨àµ സംഗീതം നൽകാൻ à´à´¾à´—àµà´¯à´‚ à´²à´à´¿à´šàµà´š à´à´• മലയാളി ജിതിൻ à´¶àµà´¯à´¾à´‚ ആണàµ.
20.റഫിയàµà´Ÿàµ† ഗാനരംഗതàµà´¤à´¿àµ½ à´…à´à´¿à´¨à´¯à´¿à´•àµà´•à´¾àµ» അവസരം à´²à´à´¿à´šàµà´š à´à´• മലയാളി ജോഡി à´•àµà´¤à´¿à´°à´µà´Ÿàµà´Ÿà´‚ പപàµà´ªàµà´µàµà´‚ അടൂർ à´à´µà´¾à´¨à´¿à´¯àµà´‚.
21.à´ªàµà´°à´¤à´¿à´«à´²à´‚ പറഞàµà´žàµà´±à´ªàµà´ªà´¿à´šàµà´šàµ റഫി പാടിയിടàµà´Ÿà´¿à´²àµà´². à´ªàµà´°à´¤à´¿à´«à´²à´¤àµà´¤à´¿à´¨àµà´±àµ† പേരിൽ ഒരൠപാടàµà´Ÿàµà´‚ പാടാതിരàµà´¨àµà´¨à´¿à´Ÿàµà´Ÿàµà´®à´¿à´²àµà´². നിസാർ വാസàµà´®à´¿ à´Žà´¨àµà´¨ സംഗീതസംവിധായകനിൽനിനàµà´¨àµ ഒരൠരൂപ മാതàµà´°à´‚ à´ªàµà´°à´¤à´¿à´«à´²à´‚ വാങàµà´™à´¿à´¯àµà´‚ à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´‚ പാടിയിടàµà´Ÿàµà´£àµà´Ÿàµ.
22.റഫിയàµà´Ÿàµ† à´¦àµà´ƒà´–ഗാനങàµà´™à´³àµà´Ÿàµ† സമാഹാരം ഇറകàµà´•à´¾àµ» à´Žà´šàµà´šàµà´Žà´‚വി തീരàµà´®à´¾à´¨à´¿à´šàµà´šàµ. ആൽബതàµà´¤à´¿à´¨àµà´±àµ† കവറിൽ ചേർകàµà´•à´¾àµ» റഫിയàµà´Ÿàµ† വിഷാദà´à´¾à´µà´¤àµà´¤à´¿à´²àµà´³àµà´³ ഒരൠചിതàµà´°à´‚ പോലàµà´‚ à´Žà´šàµà´šàµà´Žà´‚വിയàµà´Ÿàµ† വമàµà´ªàµ» ലൈബàµà´°à´±à´¿à´¯à´¿àµ½à´¨à´¿à´¨àµà´¨àµ à´•à´£àµà´Ÿàµ†à´¤àµà´¤à´¾àµ» à´•à´´à´¿à´žàµà´žà´¿à´²àµà´². à´’à´Ÿàµà´µà´¿àµ½ à´šà´¿à´°à´¿à´•àµà´•àµà´¨àµà´¨ à´šà´¿à´¤àµà´°à´‚ വചàµà´šàµà´¤à´¨àµà´¨àµ†à´¯à´¾à´£àµ വിഷാദഗാനങàµà´™à´³àµà´Ÿàµ† ആൽബവàµà´‚ à´ªàµà´±à´¤àµà´¤àµà´µà´¨àµà´¨à´¤àµ.
23.à´Žà´ªàµà´ªàµ‹à´´àµà´‚ à´ªàµà´žàµà´šà´¿à´°à´¿à´šàµà´šà´¿à´°àµà´¨àµà´¨ റഫി ആരോടെങàµà´•à´¿à´²àµà´‚ പിണങàµà´™à´¿à´¯à´¿à´Ÿàµà´Ÿàµà´£àµà´Ÿàµ‹? ഉണàµà´Ÿàµ, à´’à´°à´¿à´•àµà´•àµ½. അതൠലതാ മങàµà´•àµ‡à´·àµâ€Œà´•à´±àµ‹à´Ÿàµ ആയിരàµà´¨àµà´¨àµ. പാടàµà´Ÿà´¿à´¨àµà´±àµ† റോയൽറàµà´±à´¿à´¯àµ† ചൊലàµà´²à´¿à´¯à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ പിണകàµà´•à´‚. റോയൽറàµà´±à´¿ പാടàµà´Ÿàµà´•à´¾àµ¼à´•àµà´•àµà´‚ à´•à´¿à´Ÿàµà´Ÿà´£à´®àµ†à´¨àµà´¨àµ ലത വാദിചàµà´šàµ. à´’à´°à´¿à´•àµà´•àµ½ à´ªàµà´°à´¤à´¿à´«à´²à´‚ വാങàµà´™à´¿à´¯à´¾àµ½ പിനàµà´¨àµ€à´Ÿàµ പണം ചോദികàµà´•àµà´¨àµà´¨à´¤àµ ശരിയലàµà´²àµ†à´¨àµà´¨à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ റഫിയàµà´Ÿàµ† മതം. പിണകàµà´•à´‚ ആറàµà´µàµ¼à´·à´‚ നീണàµà´Ÿàµà´¨à´¿à´¨àµà´¨àµ. à´…à´•àµà´•à´¾à´²à´‚ ഒരൠപാടàµà´Ÿàµà´ªàµ‹à´²àµà´‚ അവർ à´’à´¨àµà´¨à´¿à´šàµà´šàµà´ªà´¾à´Ÿà´¿à´¯à´¿à´²àµà´². പിനàµà´¨àµ€à´Ÿàµ à´®àµà´‚ബൈയിൽ നടനàµà´¨ à´Žà´¸àµâ€Œ.à´¡à´¿. ബർമൻ à´®àµà´¯àµ‚സികൠനൈറàµà´±à´¿àµ½ സംഘാടകരàµà´Ÿàµ† നിർബനàµà´§à´‚ മൂലം ഒരൠയàµà´—àµà´®à´—ാനം പാടിയാണൠആ പിണകàµà´•à´‚ അവസാനിപàµà´ªà´¿à´šàµà´šà´¤àµ.
24..1960ലെ ഒരൠപàµà´°à´à´¾à´¤à´¤àµà´¤à´¿àµ½ റഫിയെ കാണാൻ പശàµâ€Œà´šà´¾à´¤àµà´¤à´¾à´ª വിവശനായി ‘കോഹിനൂർ’ സിനിമയàµà´Ÿàµ† നിർമാതാവൠഎതàµà´¤à´¿. à´•à´¯àµà´¯à´¿àµ½ à´’à´°àµà´ªà´¿à´Ÿà´¿ പൂകàµà´•à´³àµà´‚ ഒരൠവലിയ സമàµà´®à´¾à´¨à´ªàµà´ªàµŠà´¤à´¿à´¯àµà´‚. ‘അങàµà´™à´¯àµà´Ÿàµ† പാടàµà´Ÿà´¾à´£àµ à´Žà´¨àµà´±àµ† പടതàµà´¤àµ† à´°à´•àµà´·à´¿à´šàµà´šà´¤àµ. à´† ഗാനം à´šà´¿à´¤àµà´°à´¤àµà´¤à´¿àµ½ ചേർകàµà´•àµ‡à´£àµà´Ÿàµ†à´¨àµà´¨àµ ആദàµà´¯à´‚ പറഞàµà´žà´¤à´¿à´¨àµ ഞാൻ മാപàµà´ªàµà´šàµ‹à´¦à´¿à´•àµà´•àµà´¨àµà´¨àµ. à´ˆ സമàµà´®à´¾à´¨à´‚ à´¸àµà´µàµ€à´•à´°à´¿à´•àµà´•à´£à´‚.’ റഫി പറഞàµà´žàµ.‘ എനികàµà´•àµ à´ˆ പൂകàµà´•àµ¾ മാതàµà´°à´‚ മതി. à´† പാടàµà´Ÿàµ à´à´±àµà´±àµà´ªà´¾à´Ÿà´¿ ജനങàµà´™àµ¾ എനികàµà´•àµ സമàµà´®à´¾à´¨à´‚ തനàµà´¨àµà´•à´´à´¿à´žàµà´žàµ.’
25. 1924 ഡിസംബർ 24നൠഇനàµà´¤àµà´¯à´¯à´¿à´²àµ† അമൃതàµâ€‹à´¸à´±à´¿à´²àµ† കോടàµâ€‹à´² à´¸àµàµ½à´¤àµà´¤à´¾àµ» സിങൠഗàµà´°à´¾à´®à´¤àµà´¤à´¿àµ½ ജനിചàµà´š റഫി 13ാം വയസàµà´¸à´¿àµ½ ലഹോറിലാണൠആദàµà´¯à´®à´¾à´¯à´¿ പൊതàµà´µàµ‡à´¦à´¿à´¯à´¿àµ½ പാടിയതàµ.
26.à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´¤àµà´¤àµ† ചെറàµà´ªàµà´ªà´¤àµà´¤à´¿àµ½ വീടàµà´Ÿàµà´•à´¾à´°àµà´‚ നാടàµà´Ÿàµà´•à´¾à´°àµà´‚ വിളിചàµà´šà´¿à´°àµà´¨àµà´¨à´¤àµ ‘ഫീകàµà´•àµ‹â€™ à´Žà´¨àµà´¨à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ.
27.റഫിയàµà´Ÿàµ† à´—àµà´°à´¾à´®à´¤àµà´¤à´¿àµ½ à´Žà´ªàµà´ªàµ‹à´´àµà´‚ പാടàµà´Ÿàµà´ªà´¾à´Ÿà´¿ നടകàµà´•àµà´¨àµà´¨ ഒരൠഫകàµà´•àµ€àµ¼ ഉണàµà´Ÿà´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ. അയാളെ à´…à´¨àµà´•à´°à´¿à´•àµà´•àµà´¨àµà´¨à´¤àµ ഫീകàµà´•àµ‹à´¯àµà´Ÿàµ† ബാലàµà´¯à´•à´¾à´² വിനോദമായിരàµà´¨àµà´¨àµ. à´† കോമാളിപàµà´ªà´¾à´Ÿàµà´Ÿàµà´•à´³à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ à´ˆ മഹാനായ ഗായകനàµà´±àµ† ആദàµà´¯ ആലാപന പരിശàµà´°à´®à´™àµà´™àµ¾.
28.കൊചàµà´šàµ ഫീകàµà´•àµ‹à´¯à´¿àµ½ വലിയ ഗായകൻ ഒളിഞàµà´žà´¿à´°à´¿à´ªàµà´ªàµà´£àµà´Ÿàµ†à´¨àµà´¨àµ തിരിചàµà´šà´±à´¿à´žàµà´žà´¤àµ à´œàµà´¯àµ‡à´·àµà´ à´¨àµà´±àµ† കൂടàµà´Ÿàµà´•à´¾à´°àµ» à´…à´¬àµà´¦àµàµ½ ഹമീദൠആയിരàµà´¨àµà´¨àµ. à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´¤àµà´¤à´¿à´¨àµà´±àµ† à´ªàµà´°àµ‡à´°à´£à´¯à´¾à´²à´¾à´£àµ റഫി സംഗീതതàµà´¤àµ† ഗൗരവമായി സമീപിചàµà´šà´¤àµ.
29.à´•àµà´Ÿàµà´‚ബസàµà´¥à´¨àµà´‚ മതവിശàµà´µà´¾à´¸à´¿à´¯àµà´®à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨ റഫികàµà´•àµ ഒരൠഇഷàµà´Ÿà´µà´¿à´¨àµ‹à´¦à´‚ ഉണàµà´Ÿà´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ, പടàµà´Ÿà´‚ പറതàµà´¤àµ½.!
30.സിനിമാഗാന à´šà´•àµà´°à´µàµ¼à´¤àµà´¤à´¿à´¯à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨ കാലതàµà´¤àµà´‚ à´…à´¦àµà´¦àµ‡à´¹à´‚ സഹജീവികളോടൠകരàµà´£ à´ªàµà´²àµ¼à´¤àµà´¤à´¿. മരികàµà´•àµà´¨àµà´¨à´¤à´¿à´¨àµ തൊടàµà´Ÿàµà´®àµàµ»à´ªàµ പോലàµà´‚ 88,000 രൂപ പാവങàµà´™àµ¾à´•àµà´•àµ നൽകിയിരàµà´¨àµà´¨àµ.
31.à´…à´Ÿàµà´¤àµà´¤à´µàµ€à´Ÿàµà´Ÿà´¿à´²àµ† ഒരൠദരിദàµà´° വിധവയàµà´•àµà´•àµ റഫി à´Žà´²àµà´²à´¾ മാസവàµà´‚ മണിഓർഡർ അയയàµà´•àµà´•àµà´®à´¾à´¯à´¿à´°àµà´¨àµà´¨àµ. റഫിയàµà´Ÿàµ† മരണതàµà´¤àµ‹à´Ÿàµ† à´ˆ പണം നിലചàµà´šà´ªàµà´ªàµ‹àµ¾ à´ˆ à´¸àµà´¤àµà´°àµ€ പോസàµà´±àµà´±àµ ഓഫിസിലെതàµà´¤à´¿ à´…à´¨àµà´µàµ‡à´·à´¿à´šàµà´šàµ. à´…à´ªàµà´ªàµ‹à´´à´¾à´£àµ റഫിയാണൠഇകàµà´•à´¾à´²à´®à´¤àµà´°à´¯àµà´‚ പണം അയചàµà´šà´¿à´°àµà´¨àµà´¨à´¤àµ à´Žà´¨àµà´¨ കാരàµà´¯à´‚ അറിയàµà´¨àµà´¨à´¤àµ.
32.‘ഞാനടകàµà´•à´‚ à´Žà´²àµà´²à´¾ പാടàµà´Ÿàµà´•à´¾àµ¼à´•àµà´•àµà´‚ പരിമിതികളàµà´£àµà´Ÿàµ. പകàµà´·àµ‡, à´Žà´¨àµà´¤àµà´‚ വഴങàµà´™àµà´¨àµà´¨ ഒരൠപാടàµà´Ÿàµà´•à´¾à´°à´¨àµà´£àµà´Ÿàµ. അതൠമàµà´¹à´®àµà´®à´¦àµ റഫിയാണàµ.’ മനàµà´¨à´¾à´¡àµ‡à´¯àµà´Ÿàµ† വാകàµà´•àµà´•à´³à´¾à´£à´¿à´¤àµ.
33.പൊതàµà´µàµ‡à´¦à´¿à´¯à´¿àµ½ à´…à´à´¿à´ªàµà´°à´¾à´¯à´‚ à´ªàµà´°à´•à´Ÿà´¿à´ªàµà´ªà´¿à´•àµà´•à´¾àµ» വിമàµà´–തയàµà´³àµà´³ ലതാ മങàµà´•àµ‡à´·àµà´•àµ¼ à´®àµà´¹à´®àµà´®à´¦àµ റഫി മരിചàµà´šà´ªàµà´ªàµ‹àµ¾ ഹൃദയം à´¤àµà´±à´¨àµà´¨à´¤à´¿à´™àµà´™à´¨àµ†: ‘നമàµà´•àµà´•àµ à´šàµà´±àµà´±àµà´‚ ഇരàµà´Ÿàµà´Ÿàµ പടർനàµà´¨à´¿à´°à´¿à´•àµà´•àµà´¨àµà´¨àµ, പൂർണചനàµà´¦àµà´°à´¨à´¾à´£àµ à´…à´¸àµâ€Œà´¤à´®à´¿à´šàµà´šà´¤àµ.’
34..1980 ജൂലൈ 31 രാവിലെ കാളി മാതാവിനെപàµà´ªà´±àµà´±à´¿à´¯àµà´³àµà´³ ഒരൠബംഗാളി à´à´œàµ» റിഹേഴàµà´¸àµ½ ചെയàµà´¯àµà´¨àµà´¨à´¤à´¿à´¨à´¿à´Ÿàµ†à´¯à´¾à´£àµ റഫികàµà´•àµ നെഞàµà´šàµà´µàµ‡à´¦à´¨ à´…à´¨àµà´à´µà´ªàµà´ªàµ†à´Ÿàµà´¨àµà´¨à´¤àµ. à´…à´¨àµà´¨àµ രാതàµà´°à´¿ 10:25നൠഅദàµà´¦àµ‡à´¹à´‚ à´…à´¨àµà´¤à´°à´¿à´šàµà´šàµ.
35.റഫിയàµà´Ÿàµ† മരണതàµà´¤à´¿àµ½ à´°à´£àµà´Ÿàµ ദിവസമാണൠകേനàµà´¦àµà´°à´¸àµ¼à´•àµà´•à´¾àµ¼ ദേശീയ അവധി à´ªàµà´°à´–àµà´¯à´¾à´ªà´¿à´šàµà´šà´¤àµ.